Kompleksite Iktisadı ve Ajan-Temelli Modelleme: Metodolojik Bir Yaklaşım

Son yıllarda iktisat yazınında disiplinler arası çalışmaların sayısı giderek artmaktadır. Bu ilginin altında, doğrusal ve statik modellere dayanan klasik iktisat teorisinin modellerinin, gerçekte kompleks/karmaşık özellik gösteren yapıları çözümlemede yetersiz kalması yatmaktadır. Ekonomi doğası gereği heterojen aktörlerden müteşekkil, birbirinden etkilenen ve birbirini etkileyen çeşitli değişkenler üzerine kurulu sistemlerden ve yapılardan oluşmaktadır. Son yıllarda birçok iktisatçı klasik iktisat teorisinin yetersizliğinin farkına vararak, doğrusal olmayan süreçlerin anlaşılmasına yönelik modeller geliştirmeye çalışmışlardır. Oyun teorisi, davranışsal iktisat, davranışsal oyun teorisi, evrimci oyun teorisi, nöro-iktisat, deneysel iktisat, ağ iktisadı, hesaplanabilir iktisat gibi yeni alanlarla birlikte özellikle karmaşıklık iktisadı ve ajan-temelli hesaplanabilir iktisadın (AHI) giderek önem kazanmaya başlaması bu gelişmelerin bir sonucudur. Karmaşıklık iktisadı ve AHI, özellikle doğrusal olmama ve çoklu denge gibi unsurları içermeleri açısından iktisat bilimine önemli açılımlar getirmektedirler. Bu çalışmada ilk önce 1930'lu yıllardaki Avusturya Okulu-Neo Klasik iktisat tartışmalarına kompleksite, AHI tartışmaları çerçevesinde yeniden bakılacaktır. Tartışma birçok açıdan Post Keynesci iktisat ve Neo klasik iktisat tartışmasını da çağrıştırmaktadır. Daha sonra Kompleksite iktisadı ve AHI ele alınacaktır.